صادبرد

برچسب: تجارت

  • تجارت با چین | ۹نکته کلیدی فرهنگ کسب و کار در چین و مذاکرات موفق

    تجارت با چین | ۹نکته کلیدی فرهنگ کسب و کار در چین و مذاکرات موفق

    با وجود ظواهر مدرن و سرمایه‌داری در چین (مانند آسمان‌خراش‌ها و برندهای لوکس)، فرهنگ کسب‌وکار این کشور همچنان عمیقاً تحت تأثیر ارزش‌های هزارساله با ریشه‌های سنتی است. این ارزش‌ها تفاوت‌های قابل توجهی بین رفتار مدیران چینی و همتایانشان در دیگر کشورها ایجاد می‌کند.

    این مقاله قصد دارد ۹ عنصر فرهنگی کلیدی را که رفتار مدیران چینی در مذاکرات را شکل می‌دهند، به ترتیب زمانی ظهورشان در فرآیند مذاکره تحلیل کند تا مدیران بتوانند یک استراتژی عملی و مؤثر اتخاذ نمایند.

    ۱. گوانشی (Guanxi – شبکه ارتباطات شخصی)

    مهم‌ترین دارایی یک مدیر چینی، شبکه ارتباطات شخصی او یا “گوانشی” (Guanxi) است که به عنوان سرمایه اجتماعی برای پیشرفت شغلی عمل می‌کند. این مفهوم بر اساس اصل “عمل متقابل” (hui bao) کار می‌کند: هر لطفی باید در آینده جبران شود. مدیران چینی به نوعی حساب لطف‌های رد و بدل شده را در شبکه خود نگه می‌دارند. کسی که لطف دریافتی را جبران نکند، اعتبار و وفاداری خود را از دست می‌دهد و این لکه ننگ بر شهرت تجاری آینده او تأثیر منفی شدیدی خواهد گذاشت.

    ۲. ژونگجیان رن (Zhongjian Ren – واسطه)

    فرهنگ چین، که با بی‌اعتمادی تاریخی به بیگانگان و حس برتری ملی (ریشه در مفهوم «امپراتوری مرکزی») شکل گرفته است، مذاکره مستقیم برای شرکت‌های خارجی را دشوار می‌سازد. به همین دلیل، استفاده از یک واسطه یا “ژونگ‌جیان” (Zhongjian) تقریباً ضروری است.

    یک واسطه خوب (که می‌تواند یک فرد چینی با ارتباطات قوی یا یک خارجی باسابقه و دارای “گوانشی” خوب باشد) نقشی حیاتی در موفقیت مذاکرات ایفا می‌کند. وظایف او شامل برقراری تماس اولیه، شروع گفتگو، تفسیر نشانه‌های کلامی و غیرکلامی، میانجی‌گری در اختلافات و پیگیری اجرای توافقات است.

    ۳. شه‌هویی دِنگ‌جی (Shehui Dengji – سلسله مراتب اجتماعی)

    فرهنگ چینی، تحت تأثیر فلسفه کنفوسیوس، بر سلسله مراتب اجتماعی و احترام به مافوق تأکید زیادی دارد. این اصل در مذاکرات سه تأثیر مهم دارد:

    • تناسب رتبه: شرکت‌های خارجی باید نمایندگانی با رتبه سازمانی متناسب با اهمیت مذاکره اعزام کنند.
    • احترام به جایگاه: در طول جلسات، باید به مدیران ارشد طرف چینی احترام ویژه‌ای گذاشته شود.
    • تفکیک نقش‌ها: مدیران ارشد چینی معمولاً در بحث‌های چالشی و مخالفت‌های مستقیم شرکت نمی‌کنند. این نقش “مذاکره‌کننده سخت‌گیر” به مدیران سطح پایین‌تر واگذار می‌شود تا مدیر ارشد بتواند وجهه (Mianzi) خود را حفظ کرده و تصمیم‌گیرنده نهایی باقی بماند.

    ۴. رِن‌جی هه‌شیه (Renji Hexie – هماهنگی در روابط)

    در فرهنگ کسب‌وکار چین، “هماهنگی در روابط” (Renji Hexie) یک اصل کلیدی است. توافقات تجاری تنها پس از ایجاد روابط شخصی قوی و مبتنی بر اعتماد، احترام و دوستی شکل می‌گیرد. این فرآیند زمان‌بر است و نیازمند سفرهای متعدد و شرکت در جلسات غیررسمی مانند ناهار و شام است که در آن‌ها صحبت از هر چیزی به جز تجارت، به ایجاد این اعتماد کمک می‌کند. بدون این رابطه شخصی، معامله‌ای صورت نخواهد گرفت.

    ۵. ژِنگ‌تی گوان‌نییِن (Zhengti Guannian – تفکر کل‌نگر)

    به این دلیل که زبان چینی از علائم (ایده‌نگارها) تشکیل شده است که معنای کلمات یا مفاهیم را می‌رسانند و مانند زبان‌های دیگر توالی الفبایی ندارند، چینی‌ها در موضوعات تجاری خود یک تمرکز کل‌نگر دارند و به صورت گام به گام و متوالی مذاکره نمی‌کنند. چینی‌ها همه موضوعات (قیمت، تعداد، شرایط تحویل و غیره) را به گونه‌ای مورد بحث قرار می‌دهند که توافق حاصل شده باید یک توافق کلی باشد، نه موضوع به موضوع. این شیوه عمل، مذاکرات را به تأخیر می‌اندازد زیرا پیشرفت گام به گامی که در فرهنگ های دیگر مرسوم است، نمی‌تواند وجود داشته باشد.

    ۶. جیه‌جیان (Jiejian – پس انداز)

    مفهوم “پس انداز” (Jiejian) عمیقاً در فرهنگ چینی ریشه دوانده است، که ناشی از سختی‌های تاریخی و فقدان شبکه‌های تأمین اجتماعی مانند بهداشت عمومی و بازنشستگی همگانی است. این فرهنگ صرفه‌جویی شدید، که منجر به یکی از بالاترین نرخ‌های پس‌انداز ملی در جهان شده، مستقیماً به سبک مذاکره آنها نیز راه یافته است. در مذاکرات تجاری، چینی‌ها از تاکتیک‌های چانه‌زنی بسیار تهاجمی استفاده می‌کنند. آنها با پیشنهاد قیمت‌های فوق‌العاده پایین (که خودشان هم می‌دانند غیرواقعی است) مذاکره را آغاز می‌کنند تا طرف مقابل را از نظر روانی تضعیف کرده و نقطه شروع مذاکره را به نفع خود تغییر دهند.

    ۷. مییان‌زی (Mianzi – آبرو یا “از دست دادن وجهه”)

    مفهوم (Mianzi) به معنای آبرو، اعتبار و جایگاه اجتماعی یک فرد در جامعه و گروهش (به ویژه در شبکه روابط یا گوانشی) است. در مذاکرات، باید به شدت از اقداماتی که باعث “از دست دادن وجهه” طرف مقابل می‌شود، پرهیز کرد؛ مانند قطع کردن صحبت او، مخالفت مستقیم، یا آشکار کردن اشتباهاتش در جمع. چنین اتفاقی منجر به واکنش منفی شدید و به بن‌بست کشیده شدن مذاکرات می‌شود. در مقابل، می‌توان با “وجهه دادن” (Gei Mianzi)، از طریق تمجید و تحسین (به خصوص در حضور مافوق)، اعتبار او را افزایش داد. این کار باعث ایجاد نگرش مثبت در طرف مقابل شده و مسیر رسیدن به توافق را هموارتر می‌کند.

    ۸. چیکو نایلائو (Chiku Nailao – تحمل سختی در کارشان)

    مفهوم “چیکو نایلائو” که به معنای “تحمل سختی و کار سخت” است، یک ارزش بنیادین در فرهنگ چین محسوب می‌شود و در مذاکراتشان تجلی می‌یابد. چینی‌ها این ویژگی را با چهار رفتار کلیدی نشان می‌دهند:

    • آماده‌سازی دقیق: آنها با تحلیل کامل تمام جزئیات، وارد مذاکره می‌شوند.
    • جلسات طولانی و فرسایشی: آنها از جلسات طولانی و پرسش‌های مکرر برای خسته کردن طرف مقابل و جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کنند.
    • صبر استراتژیک: آنها با به تأخیر انداختن تصمیم‌گیری نهایی، به عنوان یک تاکتیک فشار، صبر و حوصله طرف مقابل را می‌سنجند و او را برای کسب امتیازات بیشتر تحت فشار قرار می‌دهند.
    • حفظ آرامش: آنها همیشه خونسردی خود را حفظ می‌کنند، زیرا نشان دادن احساسات (مانند خشم یا بی‌حوصلگی) را نشانه ضعف می‌دانند.

    ۹. لون‌لی‌شوئه (Lunlixue – اخلاق)

    مفهوم “اخلاق” (Lunlixue) در چین با برداشت ما از آن تفاوت اساسی دارد. در فرهنگ ما، اخلاق و قراردادها بر اساس اصول جهان‌شمول و ثابت (مانند “بازی جوانمردانه”) بنا شده‌اند. اما در چین، تحت تأثیر فلسفه کنفوسیوس، اخلاق موقعیت‌محور و نسبی است؛ یعنی «اخلاق بر اساس شرایط لحظه تعریف می‌شود، نه اصول ثابت جهانی». این دیدگاه باعث می‌شود چینی‌ها یک قرارداد امضا شده را نه به عنوان پایان مذاکره، بلکه به عنوان شروع یک رابطه بلندمدت ببینند. اگر شرایط (بازار، هزینه‌ها، روابط) تغییر کند، آنها تغییر و مذاکره مجدد مفاد قرارداد را کاملاً منطقی و اخلاقی می‌دانند، در حالی که این کار از دیدگاه ما نقض قرارداد و غیرقابل قبول است.

    منبع:    global negotiator blog  

  • راهنمای جامع توافق‌نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا (۱۴۰۴)

    راهنمای جامع توافق‌نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا (۱۴۰۴)

    چرا توافق‌نامه اوراسیا یک نقطه عطف برای تجارت ایران است؟

    توافق‌نامه تجارت آزاد میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) از تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۵ می ۲۰۲۵) به‌صورت رسمی اجرایی شد. این توافق‌نامه که نخستین تجربه ایران در زمینه تجارت آزاد با یک بلوک اقتصادی بزرگ است، شامل کشورهای روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان می‌شود.

    هدف اصلی این سند، ایجاد یک منطقه آزاد تجاری از طریق حذف یا کاهش چشمگیر تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای است. اگر شما یک صادرکننده یا واردکننده هستید، این راهنما به شما کمک می‌کند تا با درک دقیق مفاد این توافق، از فرصت‌های بی‌نظیر آن برای توسعه کسب‌وکار خود بهره‌مند شوید.

    نکته مهم: برای اطلاع از وضعیت تعرفه‌ای کالای خود، کافی است کد تعرفه (HS Code) یا شرح کالا و کشور مقصد را در محاسبه‌گر تعرفه‌های گمرکی توافقنامه اوراسیا وارد کنید تا جزئیات دقیق از جمله تعرفه MFN، تعرفه مؤثر اعمال‌شده و محدودیت‌های خاص به شما نمایش داده شود.

    ارکان اصلی توافق‌نامه تجارت آزاد

    در ادامه به بررسی مهم‌ترین بخش‌های این توافق‌نامه می‌پردازیم.

    ۱. ایجاد منطقه آزاد تجاری و کمیته مشترک

    هدف اصلی، تسهیل صادرات و واردات از طریق کاهش یا حذف تعرفه‌های گمرکی است. این اقدام به کاهش قیمت تمام‌شده کالا، افزایش رقابت‌پذیری تولیدکنندگان و رشد حجم تجارت منجر می‌شود. برای نظارت بر اجرای صحیح توافق، یک کمیته مشترک از نمایندگان دو طرف تشکیل می‌شود که وظیفه حل مسائل و پیشنهاد اصلاحات را بر عهده دارد.

    ۲. اصول حاکم بر تجارت کالاها

    • رفتار ملی: کالاهای وارداتی از کشورهای عضو باید پس از ورود به گمرک، رفتاری مشابه کالاهای داخلی داشته باشند و مشمول مالیات یا قوانین تبعیض‌آمیز نشوند.
    • دولت کامله‌الوداد (Most Favored Nation – MFN): هرگونه امتیاز تجاری که یکی از طرفین به کشور ثالثی بدهد، باید به طرف دیگر این توافق‌نامه نیز تعمیم داده شود (به جز موارد استثنا).
    • شفافیت: قوانین و مقررات گمرکی باید به طور شفاف و ساده در دسترس عموم باشند.
    • آزادی ترانزیت: عبور کالاها از قلمرو کشورهای عضو باید آزاد و بدون هزینه‌های اضافی غیرمتعارف باشد.

    ۳. تدابیر دفاعی تجاری: ضد دامپینگ و جبرانی

    این توافق‌نامه ابزارهایی برای محافظت از صنایع داخلی در برابر واردات غیرمنصفانه پیش‌بینی کرده است:

    • تدابیر ضد دامپینگ: برای مقابله با واردات کالاهایی که با قیمتی کمتر از قیمت تمام‌شده در کشور مبدأ فروخته می‌شوند و به صنعت داخلی آسیب می‌زنند.
    • تدابیر جبرانی: علیه کالاهایی که از یارانه‌های صادراتی غیرمجاز در کشور مبدأ بهره‌مند شده و به صنعت داخلی لطمه می‌زنند.
    • تدابیر حفاظتی: در صورت افزایش ناگهانی و پیش‌بینی‌نشده واردات یک کالا که باعث آسیب جدی به تولیدکنندگان داخلی شود، می‌توان به صورت موقت محدودیت‌هایی اعمال کرد.

    نکته: اعمال این تدابیر نیازمند تحقیقات دقیق، اثبات آسیب و رعایت اصول سازمان تجارت جهانی (WTO) است.

    ۴. رفع موانع فنی بر سر راه تجارت

    هدف این بخش، جلوگیری از تبدیل استانداردها و مقررات فنی به بهانه‌ای برای جلوگیری از واردات است. طرفین متعهد می‌شوند:

    • از استانداردهای بین‌المللی به عنوان مبنا استفاده کنند.
    • مقررات فنی را بر اساس اهداف مشروع (مانند ایمنی و سلامت) تدوین کنند.
    • نتایج ارزیابی انطباق (مانند گواهی‌های استاندارد) یکدیگر را به رسمیت بشناسند.
    • در تدوین مقررات، شفافیت داشته و به طرف مقابل فرصت اظهار نظر بدهند.

    ۵. استانداردهای بهداشتی و نباتی (SPS)

    این بخش به اقدامات بهداشتی و قرنطینه‌ای برای حفاظت از سلامت انسان، حیوان و گیاه می‌پردازد. این اقدامات باید:

    • مبتنی بر اصول علمی و ارزیابی ریسک باشند.
    • بدون تبعیض و به صورت متناسب اعمال شوند.
    • مناطق عاری از آفات در کشور صادرکننده به رسمیت شناخته شوند.

    ۶. قواعد مبدا: کلید استفاده از تعرفه ترجیحی

    برای اینکه کالای شما مشمول تعرفه ترجیحی (صفر یا کاهش‌یافته) شود، باید “مبدا” یکی از کشورهای عضو را داشته باشد. یک کالا در دو صورت مبدادار محسوب می‌شود:

    1. به‌طور کامل در قلمرو یک طرف تولید شده باشد: مانند محصولات کشاورزی برداشت‌شده، حیوانات متولدشده یا مواد معدنی استخراج‌شده در آن کشور.
    2. تحت فرآوری کافی قرار گرفته باشد: این مورد پیچیده‌تر است و معمولاً بر اساس قواعد مختص هر کالا در ضمائم توافق‌نامه تعیین می‌شود. یک قاعده کلی رایج، کسب حداقل ۵۰٪ ارزش افزوده در کشور تولیدکننده است، اما برای اطلاع دقیق از شرایط کالای خود، حتماً باید به متن توافق‌نامه مراجعه کنید.

    عملیات‌های ناکافی: برخی اقدامات ساده، حتی در کنار هم، برای احراز مبدا کافی نیستند. مانند:

    • بسته‌بندی مجدد، شستشو، تمیزکاری ساده
    • رنگ‌آمیزی، صیقل دادن
    • مونتاژ یا دمونتاژ ساده قطعات
    • ذبح حیوانات یا دسته‌بندی گوشت

    اثبات مبدا: از طریق گواهی مبدا یا اظهارنامه مبدا که توسط صادرکننده تکمیل و توسط مراجع ذی‌صلاح تأیید می‌شود، صورت می‌گیرد. این مدرک ۱۲ ماه اعتبار دارد و باید هنگام واردات یا حداکثر ۱۲ ماه پس از ثبت اظهارنامه ارائه شود.

    ۷. همکاری گمرکی و تسهیل تجارت

    این بخش بر تسریع و شفاف‌سازی فرآیندهای گمرکی تمرکز دارد:

    • ترخیص سریع کالا: تعهد به ترخیص کالاها در سریع‌ترین زمان ممکن (حداکثر ۴۸ ساعت برای کالاهای عادی).
    • مدیریت ریسک: تمرکز بازرسی‌های فیزیکی بر کالاهای پرریسک و تسهیل ترخیص کالاهای کم‌ریسک.
    • تبادل الکترونیکی اطلاعات: حرکت به سمت گمرک دیجیتال و پذیرش اسناد الکترونیکی.
    • استعلام‌های پیش از ورود کالا (Advance Rulings): امکان دریافت تأییدیه از گمرک مقصد در مورد کد تعرفه و مبدا کالا پیش از ارسال محموله.

    ۸. سازوکار حل و فصل اختلافات

    در صورت بروز اختلاف در تفسیر یا اجرای توافق‌نامه، یک فرآیند شفاف و مرحله‌ای پیش‌بینی شده است که از مشاوره دوجانبه آغاز شده و در صورت عدم توافق، به تشکیل یک هیئت داوری سه‌نفره بی‌طرف منجر می‌شود. رأی این هیئت برای طرفین الزام‌آور است.

    مزایا و چالش‌های این توافق‌نامه برای تجار ایرانی

    مزایا وفرصت‌های توافقنامه اوراسیاچالش‌ها و تهدیدهای توافقنامه اوراسیا
    دسترسی به بازار بزرگ و متنوع با تعرفه صفر یا کاهش‌یافتهرقابت شدید با تولیدکنندگان داخلی اوراسیا و سایر کشورها
    کاهش هزینه‌های صادرات و افزایش حاشیه سودتفاوت‌های ساختاری و اقتصادی بین کشورهای عضو
    تسهیل حمل و نقل و ترانزیتموانع غیرتعرفه‌ای مانند استانداردها، بروکراسی و زبان
    افزایش قدرت چانه‌زنی در سطح بین‌المللینیاز به هماهنگی با قوانین و مقررات پیچیده اتحادیه
    ایجاد ثبات و پیش‌بینی‌پذیری در تجارت با منطقهتأثیرپذیری از تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه

    نتیجه‌گیری: چگونه از این فرصت طلایی استفاده کنیم؟

    توافق‌نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا یک گام استراتژیک و هوشمندانه است که می‌تواند موتور محرک صادرات غیرنفتی ایران باشد. این توافق، بستری پایدار برای رشد اقتصادی، تبادل فناوری و ایجاد همکاری‌های بلندمدت فراهم می‌کند.

    با این حال، موفقیت در این بازار نیازمند هوشمندی و تحلیل دقیق است. تجار ایرانی باید:

    1. بازار هدف را به خوبی بشناسند: تحلیل روندهای صادرات و واردات و شناخت دقیق نیازهای بازارهای اوراسیا.
    2. از داده‌های آماری استفاده کنند: ابزار رادار تجارت می‌تواند به شما کمک کند تا محصولات با پتانسیل بالا را شناسایی کنید.
    3. بر قواعد مبدا و استانداردهای فنی مسلط شوند: با استفاده از محاسبه‌گر تعرفه‌های گمرکی توافقنامه اوراسیا اطمینان حاصل کنید که کالای شما واجد شرایط استفاده از تعرفه ترجیحی است.
    4. ریسک‌ها را مدیریت کنند: با تحلیل داده‌محور و مشاوره با متخصصان، ریسک‌های تجاری را به حداقل برسانید.

    بدون شک، با تعهد طرفین و استفاده هوشمندانه فعالان اقتصادی از این فرصت، این مشارکت می‌تواند به نمونه‌ای موفق در عرصه تجارت آزاد منطقه‌ای تبدیل شود.

  • مدارک لازم برای صادرات از کشور ایران در سال ۱۴۰۴

    مدارک لازم برای صادرات از کشور ایران در سال ۱۴۰۴

    صادرات کالا یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب درآمد ارزی و حضور در بازارهای بین‌المللی است. برای انجام یک صادرات موفق، تهیه و ارائه صحیح مدارک و اسناد ضروری اهمیت زیادی دارد. طبق قوانین گمرک جمهوری اسلامی ایران، هرگونه نقص یا اشتباه در اسناد می‌تواند موجب تأخیر، هزینه اضافی یا حتی رد محموله شود.

    در این مقاله، با مهم‌ترین مدارک لازم برای صادرات در سال ۱۴۰۴ آشنا می‌شوید.

    چک‌لیست اسناد و مدارک اصلی صادرات

    1. کارت بازرگانی (Commercial Card)

    این کارت، شناسنامه فعالیت تجاری شما در عرصه بین‌المللی و اولین و مهم‌ترین پیش‌نیاز برای هرگونه فعالیت صادراتی رسمی در ایران است. بدون داشتن کارت بازرگانی معتبر، امکان اظهار کالا به گمرک وجود ندارد.

    مطالعه بیشتر:  راهنمای جامع دریافت کارت بازرگانی ۱۴۰۴ | شرایط، مدارک و مراحل صدور

    2. پروفرما اینویس یا پیش فاکتور (Proforma Invoice)
    این سند، اولین پیشنهاد رسمی فروش از سوی صادرکننده به خریدار خارجی است و پایه و اساس مذاکرات را تشکیل می‌دهد. پروفرما معمولاً برای اخذ مجوزهای اولیه، ثبت سفارش و گشایش اعتبار اسنادی (LC) توسط خریدار استفاده می‌شود.

    که شامل موارد زیر است:

    • مشخصات کامل فروشنده و خریدار
    • شرح دقیق کالا،
    • قیمت واحد و کل،
    • شرایط پرداخت (مانند LC, T/T)،
    • شرایط تحویل (بر اساس اینکوترمز مانند FOB, CIF)،
    • کشور مبدأ و مقصد،
    • و تاریخ اعتبار.


    3. فهرست بسته‌بندی (Packing List)
    این سند اطلاعات دقیقی درباره محتویات و نحوه بسته‌بندی محموله ارائه می‌دهد. فهرست بسته‌بندی برای بازرسی‌های گمرکی، شمارش کالا توسط خریدار و برنامه‌ریزی حمل‌ونقل ضروری است. این فهرست شامل موارد زیر است:

    • تعداد بسته‌ها،
    • نوع بسته‌بندی (کارتن، پالت، بشکه)،
    • وزن خالص و ناخالص هر بسته و کل محموله،
    • ابعاد بسته‌ها و شرح محتویات دقیق هر بسته.

    فهرست بسته بندی توسط صادرکننده تهیه می شود.

    4. فاکتور تجاری (Commercial Invoice)
    پس از نهایی شدن سفارش، فاکتور تجاری به عنوان سند رسمی فروش صادر می‌شود. این سند مبنای اصلی برای ارزیابی گمرکی و پرداخت وجه توسط خریدار است. اطلاعات آن باید دقیقاً با پروفرما (پس از توافق نهایی) و سایر اسناد حمل مطابقت داشته باشد. توسط صادرکننده تنظیم می شود.

    5. مجوزها و گواهی‌های لازم (بسته به نوع کالا)

    بسیاری از کالاها برای صادرات نیازمند اخذ مجوز از سازمان‌های دولتی یا ارائه گواهی‌های خاص هستند تا سلامت، کیفیت و انطباق آن‌ها با استانداردهای مبدأ و مقصد تأیید شود.

    • گواهی استاندارد اجباری: برای کالاهایی مانند مصالح ساختمانی، لوازم خانگی، قطعات خودرو و برخی فرآورده‌های پتروشیمی.
    • گواهی بهداشت و قرنطینه: برای محصولات کشاورزی، مواد غذایی، دامی و آرایشی-بهداشتی.
    • مجوزهای خاص: برای کالاهای استراتژیک (مانند برخی محصولات پتروشیمی)، تجهیزات خاص (سازمان انرژی اتمی) و آثار فرهنگی و هنری (وزارت میراث فرهنگی).

    6. گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
    این سند رسمی که توسط اتاق بازرگانی صادر می‌شود، کشور سازنده کالا را تأیید می‌کند. گواهی مبدأ برای کشور مقصد اهمیت زیادی دارد، زیرا ممکن است بر اساس آن، تعرفه‌های گمرکی ترجیحی (تخفیف در عوارض واردات) به کالای شما تعلق گیرد. برای دریافت گواهی مبدا داشتن کارت بازرگانی، فاکتور تجاری، اظهارنامه گمرکی و سایر مدارک مورد نیاز است.


    7. اظهارنامه صادراتی (Export Declaration)
    این سند، فرم رسمی اعلام مشخصات کالا به گمرک کشور مبدأ (ایران) برای انجام تشریفات صادرات است. این فرآیند در ایران به صورت الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی (EPL) انجام می‌شود.


    8. بیمه‌نامه حمل کالا (Cargo Insurance Certificate)
    این سند کالا را در برابر خطرات فیزیکی مانند آسیب‌دیدگی، سرقت یا از بین رفتن در طول مسیر حمل، بیمه می‌کند. مسئولیت تهیه بیمه بسته به توافق طرفین بر اساس قوانین اینکوترمز (Incoterms) تعیین می‌شود.


    9. بارنامه (Bill of Lading / Air Waybill / CMR)
    بارنامه مهم‌ترین سند در فرآیند حمل‌ونقل است که توسط شرکت حمل‌کننده صادر می‌شود. این سند هم به عنوان رسید تحویل کالا به شرکت حمل، هم قرارداد حمل و در بسیاری موارد به عنوان سند مالکیت کالا عمل می‌کند.

    برخی از انواع بارنامه ها:

    • بارنامه دریایی (Bill of Lading – B/L): برای حمل با کشتی.
    • بارنامه هوایی (Air Way bill – AWB): برای حمل با هواپیما.
    • بارنامه ریلی یا راه آهن (Railway Consignment Note): برای حمل با قطار.
    • راهنامه جاده ای (CMR): برای حمل با کامیون در مسیرهای بین‌المللی.

    مطالعه بیشتر:  روشهای حمل و نقل بین‌المللی در صادرات: راهنمای جامع + نکاتی برای صادرکنندگان ایرانی

    نتیجه‌گیری

    فرآیند صادرات مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ و دقیق است که در مرکز آن، تهیه و مدیریت صحیح اسناد قرار دارد. هر یک از مدارک ذکر شده نقشی حیاتی در تسهیل فرآیندهای گمرکی، بانکی و حمل‌ونقل ایفا می‌کنند. به صادرکنندگان عزیز توصیه می‌شود همواره از آخرین قوانین و مقررات گمرکی ایران و کشور مقصد مطلع باشند و در صورت نیاز، از مشاوره کارشناسان بازرگانی و ترخیص‌کاران حرفه‌ای بهره‌مند شوند تا صادراتی امن، سریع و سودآور را تجربه کنند.

  • کد تعرفه گمرکی (HS Code) چیست؟| الفبای تجارت

    کد تعرفه گمرکی (HS Code) چیست؟| الفبای تجارت

    HS کد، زبان مشترک تجارت جهانی

    وقتی صحبت از صادرات و تجارت بین‌الملل می‌شود یکی از اولین و کلیدی‌ترین مفاهیمی که هر فعال تجاری با آن روبه‌رو می‌شود، کد تعرفه گمرکی یا HS Code است. این کد مانند شماره شناسنامه برای کالای شما عمل می‌کند و به‌عنوان یک زبان مشترک در گمرکات سراسر دنیا شناخته می‌شود.

    گمرک با استفاده از این کد جایگاه دقیق کالای شما را در طبقه‌بندی جهانی مشخص کرده و بر اساس آن، حقوق و عوارض گمرکی را محاسبه می‌کند. اما اهمیت این کد به همین‌جا ختم نمی‌شود. یک اشتباه کوچک در وارد کردن کد تعرفه می‌تواند باعث تاخیر در ترخیص، جریمه‌های سنگین مالی، و حتی توقف کامل فرایند صادرات شود. در این راهنمای جامع، به شما نشان خواهیم داد HS Code دقیقا چیست و چگونه می‌توانید به‌سادگی کد صحیح محصول خود را پیدا کنید.

    کد تعرفه گمرکی (HS Code) چیست؟ رمزگشایی یک مفهوم کلیدی

    کد تعرفه گمرکی که با نام کامل Harmonized System Code شناخته می‌شود، یک استاندارد بین‌المللی برای طبقه‌بندی کالاها در تجارت جهانی است. این سیستم توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) ایجاد و مدیریت می‌شود و هدف اصلی آن، ایجاد یک چارچوب یکپارچه برای شناسایی و کدگذاری کالاها در سراسر جهان است تا فرایندهای تجاری شفاف‌تر و روان‌تر شوند.

    تفاوت کلیدی: «کد تعرفه گمرکی» و «تعرفه گمرکی»


    بسیاری از تازه‌کاران این دو مفهوم را با هم اشتباه می‌گیرند.

    • کد تعرفه (HS Code)‌: یک شماره شناسایی برای طبقه‌بندی و تشخیص نوع کالا است، مانند شماره ملی هر فرد.
    • تعرفه گمرکی (Customs Tariff)‌: به نرخ مالیات و عوارض ورودی یا خروجی کالا گفته می‌شود که دولت‌ها بر اساس سیاست‌های خود وضع می‌کنند.

    به عبارت دیگر، گمرک ابتدا از روی کد تعرفه گمرکی(اچ اس کد) کالای شما را شناسایی کرده و سپس تعرفه گمرکی متناظر با آن را برای محاسبه هزینه‌ها اعمال می‌کند.

    اهداف و کاربردهای اصلی کد تعرفه


    استفاده از HS Code فراتر از یک الزام اداری است و اهداف استراتژیک زیر را دنبال می‌کند:

    طبقه‌بندی یکپارچه کالا: ایجاد یک زبان مشترک بین گمرکات کشورهای مختلف برای شناسایی دقیق کالاها.
    تعیین حقوق و عوارض گمرکی: پایه و اساس محاسبه دقیق مالیات و عوارض ورودی و خروجی.
    جمع‌آوری آمار تجارت بین‌الملل: دولت‌ها از این کدها برای تحلیل حجم، ارزش و جریان کالاها و اتخاذ تصمیمات استراتژیک اقتصادی استفاده می‌کنند.
    کنترل و نظارت بر کالاها: به گمرکات کمک می‌کند تا کالاهای ممنوعه، محدود شده یا نیازمند مجوز را شناسایی و از قاچاق جلوگیری کنند.
    اعمال قوانین غیرتعرفه‌ای: مشخص می‌کند که آیا یک کالا برای واردات یا صادرات به مجوزهایی مانند گواهی بهداشت، استاندارد یا قرنطینه نیاز دارد یا خیر.

    کد تعرفه گمرکی (HS Code) را نمیدانید؟
جستجوگر hs code (hs code finder)

    ساختار HS Code چگونه است؟

    سیستم هماهنگ (HS‌) که توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) مدیریت می‌شود، ساختاری منطقی و سلسله‌مراتبی دارد. شش رقم اول این کد در تمام بیش از ۲۰۰ کشور عضو WCO یکسان است و به آن «کد بین‌المللی» می‌گویند.

    پس از شش رقم بین‌المللی، کشورها می‌توانند متناسب با نیازهای داخلی خود،معمولا ۲ تا ۴ رقم دیگر به کد اضافه کنند که این بخش با عنوان کد تعرفه ملی (NTLC) شناخته می‌شود.

    کد تعرفه 10 رقمی زعفران
hs code زعفران
    • دو رقم اول (فصل – Chapter): فصل کلی کالا را مشخص می‌کند. مثلا فصل 09 به «قهوه، چای و ادویه» اختصاص دارد.
    • دو رقم دوم (گروه – Heading): گروه خاص‌تری از کالا را در آن فصل تعریف می‌کند. مثلا 0910 به «زنجبیل، زعفران، زردچوبه، آویشن، برگ بو، کاری و سایر ادویه‌ها» اشاره دارد.
    • دو رقم سوم (زیرگروه – Sub-heading): کالا را با جزئیات بیشتری توصیف می‌کند. مثلا 091020 مربوط به «زعفران» است.

    پس از این شش رقم، کشورها ارقام دیگری تحت عنوان کد تعرفه ملی(NTLC) اضافه می‌کنند. برای مثال در ایران برای زعفران 5 تقسیم‌بندی‌ فرعی وجود دارد. به عنوان نمونه کد 09102010 برای «زعفران خرد نشده و ساییده نشده در بسته‌بندی کمتر از ده گرم» استفاده می‌شود.

    راهنمای گام به گام برای یافتن کد تعرفه صحیح

    یافتن کد تعرفه صحیح برای محصول، اولین و مهم‌ترین گام در فرآیند صادرات است. صادرکنندگان ایرانی می‌توانند از منابع زیر برای این منظور استفاده کنند:

    منابع رسمی ایران:

    • کتاب مقررات صادرات و واردات: مرجع اصلی و قانونی که سالانه منتشر می‌شود.
    • سامانه جامع تجارت ایران (NTSW.ir)
    • پورتال گمرک جمهوری اسلامی ایران (irica.ir)
    • ابزارهای هوشمند و کاربردی:


    جستجوگر کالا پلتفرم صادبرد: پیدا کردن کد تعرفه در میان هزاران ردیف تعرفه‌ای می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. پلتفرم صادبرد برای اولین بار در ایران، ابزار هوشمند و به‌روز «جستجوگر کالا HS Code» را با ترجمه اختصاصی و رابط کاربری ساده ارائه کرده است. شما می‌توانید با جستجوی نام محصول خود، به سادگی کد دقیق محصولتان را بیابید.

    منابع بین‌المللی (برای بررسی کد ۶ رقمی):

    توصیه‌های نهایی به صادرکنندگان ایرانی

    1. تحقیق دقیق: قبل از هر اقدامی، با استفاده از منابع معتبر، کد تعرفه محصول خود را با تمام جزئیات (نوع، بسته‌بندی، فرآوری و…) پیدا کنید.
    2. به‌روز بمانید: با استفاده از منابع رسمی و ابزارهای هوشمند از آخرین تغییرات مطلع شوید.
    3. کد را در کشور مقصد چک کنید: از خریدار یا مشاور خود بخواهید کد ۶ رقمی کالا را در سیستم گمرکی کشور مقصد بررسی کند تا از تعرفه‌ها و مجوزهای لازم مطلع شوید. همچنین این امکان از طریق ابزار جست‌وجوگر کالا (HS Code) صادبرد نیز به صورت کاملا رایگان و دقیق امکان پذیر است.
    4. از متخصصان کمک بگیرید: در صورت کوچکترین تردید، با یک مشاور بازرگانی یا حق‌العمل‌کار گمرکی معتبر مشورت کنید. هزینه مشاوره بسیار کمتر از هزینه یک اشتباه گمرکی است.

    شناخت دقیق کد تعرفه گمرکی (HS Code)، نه تنها یک الزام اداری، بلکه یک مزیت رقابتی است. این کد با ایجاد شفافیت در طبقه‌بندی کالا، امکان مدیریت بهینه هزینه‌ها، بهره‌مندی از فرصت‌های تجاری و همچنین تسهیل، تسریع و افزایش سودآوری فرآیند صادرات را برای فعالان اقتصادی فراهم می‌سازد.

    برای مثال، پس از اجرایی شدن توافق‌نامه اوراسیا، تعرفه‌های گمرکی حدود ۸۷ درصد از کالاها حذف شده است. این امر، یک مزیت رقابتی برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد کرده و امکان حضور مؤثرتر آنان در بازارهای کشورهای عضو این توافق‌نامه را، در مقایسه با کشورهایی که عضو آن نیستند، فراهم می‌سازد.

    برای بررسی اینکه کالای شما نیز در زمره کالاهای مشمول تعرفه صفر قرار می‌گیرد، می‌توانید به‌صورت کاملا رایگان از ابزار محاسبه‌گر تعرفه اوراسیا بهره‌مند شوید.

  • راهنمای جامع دریافت کارت بازرگانی ۱۴۰۴ | شرایط، مدارک و مراحل صدور

    راهنمای جامع دریافت کارت بازرگانی ۱۴۰۴ | شرایط، مدارک و مراحل صدور

    دریافت کارت بازرگانی کلید ورود به دنیای صادرات و واردات در ایران است. این مجوز رسمی، امکان فعالیت تجاری فرامرزی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم می‌کند. در این راهنمای جامع، شرایط دریافت کارت بازرگانی، مدارک لازم و مراحل صدور را طبق آخرین تغییرات قانونی در سال 1404 بررسی می‌کنیم.

    کارت بازرگانی چیست؟

    کارت بازرگانی یک مجوز رسمی است که توسط اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی و با تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) صادر می‌شود و به اشخاص حقیقی و حقوقی امکان واردات و صادرات کالا را می‌دهد. بدون این کارت، انجام هرگونه تجارت بین المللی (جز موارد استثنائی) ممنوع و غیرقانونی است.

    کارت‌های بازرگانی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

    • کارت بازرگانی حقیقی: مخصوص افرادی که به صورت شخصی قصد فعالیت تجاری دارند.
    • کارت بازرگانی حقوقی: برای شرکت‌های ثبت‌شده صادر می‌شود و به نام شرکت و با مسئولیت مدیرعامل (یا نماینده قانونی) است.

    مهم‌ترین مزایای داشتن کارت بازرگانی

    داشتن کارت بازرگانی، مجموعه‌ای از اختیارات و مجوزها را برای دارنده آن فراهم می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

    • امکان واردات و صادرات کالاهای مجاز.
    • ثبت سفارش و ترخیص کالا از گمرک.
    • فعالیت تجاری در مناطق آزاد.
    • عضویت خودکار در اتاق بازرگانی و بهره‌مندی از خدمات آن.
    • تسهیل صدور ویزاهای تجاری.
    • الزام قانونی برای ثبت برند و علامت تجاری لاتین.
    • امکان حضور رسمی و دریافت غرفه در نمایشگاه‌های تجاری ملی و بین‌المللی.
    • اعتباربخشی به کسب‌وکار شما برای عقد قرارداد و ارتباط با تجار خارجی

    شرایط عمومی دریافت کارت بازرگانی (مطابق آخرین قوانین 1404) 

    کارت بازرگانی با درخواست متقاضی از طریق سامانه جامع تجارت توسط شعب اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق تعاون ایران به نمایندگی از اتاق های مذکور به نام متقاضیانی که واجد شرایط زیر باشند با رشته فعالیت خاص صادر می گردد که پس از تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت معتبر خواهد بود.

    شرایط لازم جهت صدور کارت بازرگانی (اشخاص حقیقی و حقوقی)
    1داشتن حداقل سن 20 سال تمام.7ارائه کد اقتصادی.
    2داشتن حداقل مدرک دیپلم متوسطه. *8داشتن دفاتر قانونی و ارایه اظهارنامه ثبتی.
    3داشتن حساب جاری مورد تایید بانک مرکزی.9عدم ورشکستگی به تقصیر و تقلب.
    4عدم اشتغال (اعم از تمام وقت و پاره‌ وقت) و همچنین هرگونه رابطه استخدامی یا مشاوره با وزارتخانه ها و سازمان ها و شرکت ها و موسسات دولتی، قوای سه گانه و نهادهای نظامی، انتظامی، عمومی غیردولتی و انقلابی.10نداشتن بدهی قطعی گمرکی و یا تعیین تکلیف بدهی خود و نداشتن قاچاق و جعل گمرکی.
    5ارایه گواهی سازمان امور مالیاتی ذی ربط مبنی بر پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیات قطعی شده11ارائه محل فعالیت مندرج در شناسه (کد) یکتای درگاه ملی مجوزها
    6داشتن گواهی موفقیت در آزمون های توجیهی بازرگانی.12نداشتن محکومیت موثر کیفری.
    منبع: درگاه ملی مجوزها

    * اشخاص حقیقی و حقوقی زیر از ارائه مدرک موضوع جزء مذکور معاف می باشند:

    • دارندگان پروانه بهره برداری از مراجع قانونی ذی ربط مشروط به گذشت دو سال از تاریخ صدور پروانه.
    • و ارائه کنندگان مدارک مثبته مبنی بر حداقل سه سال سابقه فعالیت در زمینه تجارت با تشخیص اتاق های بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران و تعاون ایران.

    شرایط اختصاصی اتباع خارجی برای کارت بازرگانی

    • داشتن کلیه شرایط مقرر برای اشخاص ایرانی.
    • داشتن پروانه کار و اقامت معتبر.
    • عمل متقابل کشور متبوع آنها در مورد ایرانیان مقیم آن کشور

    مدارک لازم برای صدور کارت بازرگانی (مطابق آخرین قوانین 1404) 

    مدارک عمومی (حقوقی و حقیقی)

    1. مدارک هویتی (کارت ملی، شناسنامه و …)
    2. مدرک تحصیلی
    3. گواهی قبولی در دوره آموزشی کارت بازرگانی*
    4. گواهی عدم سوء پیشینه موثر
    5. گواهی عدم چک برگشتی
    6. مفاصا حساب مالیاتی (ماده 186)
    7. معرفی حساب جاری در یکی از بانکهای داخلی
    8. سند مالکیت یا تصویر اجاره نامه دارای کدرهگیری
    9. استعلام گواهی عدم بدهی به گمرگ موضوع ماده 7 قانون گمرکی
    10. پروانه کار یا اقامت معتبر جهت اتباع خارجی از مراجع مسئول از وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت امور خارجه
    11. تاییدیه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و اتاق تعاون (اعم از پرداخت حق عضویت)

    مدارک اختصاصی اشخاص حقوقی

    • آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی
    • تصویر اساسنامه و آخرین تغییرات انجام شده روزنامه رسمی شرکت متقاضی
    • اظهار نامه ثبت دفاتر تجاری
    • گواهی پلمپ دفاتر تجاری
    • پروانه بهره برداری واحدهای تولیدی از دستگاه های و سازمان های مسئول (وزارت صنعت، جهاد کشاورزی، ارتباطات و فناوری اطلاعات) یا مدرک صادرکنندگان ممتاز و نمونه ملی (بابت طول اعتبار مجوز)

    *بازرگانی که برای اولین بار کارت دریافت می نماید و افرادیکه دارای مدرک تحصیلی مرتبط نمی باشند 16 ساعت دوره آموزشی

    مراحل صدور کارت بازرگانی

    با توجه به بخشنامه شماره 13483/100/99 سازمان توسعه تجارت ایران، درخواست‌ صدور و تمدید کارت بازرگانی از سامانه جامع تجارت به آدرس ntsw.ir  آغاز می گردد و در سامانه کارت بازرگانی هوشمند ادامه می یابد.

    1. ثبت درخواست در درگاه ملی مجوزها  (mojavez.ir) و ادامه فرایند در سامانه جامع تجارت (ntsw.ir)  
    2. بررسی اولیه توسط کارشناسان سامانه جامع تجارت (صمت) و ارجاع به اتاق بازرگانی استان مربوطه.
    3. تکمیل مدارک در اتاق (مرحله پیش‌نویس).
    4. تایید مدیر خدمات بازرگانی.
    5. شرکت در آزمون الکترونیکی اتاق ایران (در صورت نیاز).
    6. بررسی و تأیید اسناد مالی.
    7. تأیید نهایی و امضای اتاق.
    8. چاپ و ارسال کارت.

    مدت اعتبار کارت برای بازرگانان یک سال و برای واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره برداری و صادرکنندگان ممتاز و نمونه ملی، حداکثر تا پنج سال به درخواست متقاضی می باشد.

    موارد معافیت از داشتن کارت بازرگانی

    • شرکت ‌های تعاونی مرزنشینان برای ورود کالاهای مورد نیاز خانوارهای مرزنشین طبق فهرست مربوط و به تعداد، مقدار و ارزش تعیین شده و صدور‌کالاهای در ازای کالاهای وارداتی.
    • ملوانان ایرانی شاغل در شناورها که بین سواحل ایران و سایر کشورها در تردد هستند، برای ورود کالاهای مورد نیاز خانواده خود به تعداد، مقدار و ‌ارزش تعیین شده.
    • پیله‌ وران، برای ورود کالاهای قابل ورود مورد نیاز استان خود و استان های همجوار در صورت اخذ کارت پیله‌وری و مجوز ورود از سازمان صنعت، معدن و تجارت شهر یا‌ استان مربوط.
    • کارگران ایرانی شاغل در خارج از کشور در صورت داشتن کارنامه شغلی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طبق فهرست مربوط و در حد تعداد، مقدار یا ‌ارزش تعیین شده.
    • کالاهایی که ورود و صدور آنها به تشخیص گمرک برای فروش نمی ‌باشد.

    هشدار جدی: کارت بازرگانی خود را اجاره ندهید!

    واگذاری یا اجاره کارت بازرگانی به دیگران، یک اشتباه بزرگ و پرریسک است. تمام تعهدات مالیاتی، گمرکی و ارزی ناشی از واردات و صادرات، مستقیماً بر عهده صاحب کارت است. این کار می‌تواند منجر به بدهی‌های مالیاتی سنگین، مشکلات حقوقی و حتی ممنوع‌الخروجی شما شود. اتاق بازرگانی در صورت اطلاع، کارت شما را فوراً باطل خواهد کرد.

    جمع‌بندی و پیشنهاد نهایی

    دریافت کارت بازرگانی، اولین قدم برای ورود به عرصه تجارت جهانی است. این راهنما بر اساس آخرین قوانین سال ۱۴۰۴ تدوین شده است و امکان وجود تفاوت‌های جزئی با مقررات روزآمد وجود دارد. پیشنهاد می‌شود همواره به منابع رسمی مراجعه کنید و از مشاوران صنفی و حقوقی معتبر بهره گیرید.

    منابع رسمی

    • آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات مصوب هیئت وزیران
    • وب‌سایت رسمی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران
    • بخشنامه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت
    • سامانه جامع تجارت (ntsw.ir)
    • درگاه ملی مجوزها (mojavez.ir)

    پلتفرم صادبرد با ارائه راهکارهای جامع تجاری، از یافتن مشتری خارجی تا انجام امور گمرکی، در کنار شماست. برای دریافت مشاوره با کارشناسان ما تماس بگیرید.

  • صفر تا صد صادرات کالا از ایران در سال ۱۴۰۴ | راهنمای کامل

    صفر تا صد صادرات کالا از ایران در سال ۱۴۰۴ | راهنمای کامل

    در اقتصاد جهانی امروز، صادرات کالا یکی از کلیدی‌ترین راهکارها برای رشد اقتصادی است. ایران با موقعیت استراتژیک در مسیر کریدور شمال-جنوب، دسترسی به بازار بزرگ منطقه و تنوع محصولات صادراتی از پتروشیمی گرفته تا زعفران و فرش، پتانسیل بالایی برای حضور موفق در تجارت جهانی دارد.

    این راهنما با هدف ارائه یک نقشه راه عملی و به‌روز، شما را با تمام مراحل قانونی صادرات، الزامات و نکات کلیدی در سال ۱۴۰۴ آشنا می‌کند. چه کسب‌وکار کوچکی داشته باشید و چه شرکت بزرگ تولیدی، این مقاله ابزار ارزشمندی برای شروع یا بهینه‌سازی، کاهش ریسک و افزایش موفقیت در فرآیند صادرات شما خواهد بود.

    گام اول: اخذ کارت بازرگانی؛ کلید ورود به دنیای صادرات

    اولین قدم رسمی برای شروع فعالیت صادراتی به صورت تجاری، دریافت کارت بازرگانی است. این کارت که توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صادر می‌شود، هویت تجاری شماست.

    طبق قانون، صادرات به صورت تجاری بدون داشتن این کارت امکان‌پذیر نیست.

    چگونه اقدام کنیم؟ برای کسب اطلاعات کامل و ثبت‌نام، می‌توانید به درگاه ملی مجوزهای کشور (mojavez.ir) یا سامانه جامع تجارت به آدرس (ntsw.ir) مراجعه نمایید.

    با توجه به بخشنامه شماره 99/100/13483 سازمان توسعه تجارت ایران، درخواست صدور و تمدید کارت بازرگانی از سامانه جامع تجارت به آدرس ntsw.ir در مرورگر به جز Internet Explorer، آغاز می گردد و در سامانه کارت بازرگانی هوشمند ادامه می یابد. لطفا درخواست خود را جهت صدور و تمدید کارت بازرگانی در آدرس فوق ثبت نمایید.
    در صورت نیاز به پشتیبانی می توانید با شماره 124-021 تماس بگیرید.
    جهت بررسی وضعیت کارت سامانه جامع تجارت کلیک نمایید.

      منبع: سامانه یکپارچه کارت بازرگانی هوشمند

    گام دوم: انتخاب محصول صادراتی؛ چه کالایی بفروشیم؟

    انتخاب محصولی با پتانسیل صادراتی، مهم‌ترین تصمیم استراتژیک شماست.

    یک انتخاب اشتباه می‌تواند تمام زحمات شما را هدر دهد.

    سه فاکتور کلیدی را در نظر بگیرید:

    • تقاضای بازار هدف: آیا محصول شما در کشورهای دیگر خریدار دارد؟
    • مزیت رقابتی شما: چرا مشتری خارجی باید از شما خرید کند؟ آیا قیمت شما بهتر است، کیفیت محصولتان بالاتر است یا بسته‌بندی خلاقانه‌ای دارید؟
    • قوانین و استانداردها: آیا محصول شما با قوانین و استانداردهای بهداشتی، فنی و بسته‌بندی کشور مقصد مطابقت دارد؟
    ارزش کل صادرات ایران-به تفکیک گروه‌های کالایی-در سال 1403
    کل ارزش صادرات ایران-به تفکیک گروه‌های کالایی-در سال 1403

    گام سوم: انتخاب بازار هدف؛ شکار فرصت در بازارهای جهانی

    پس از انتخاب محصول، باید بهترین بازار را برای آن پیدا کنید. صادرات به کشوری که نیاز یا علاقه‌ای به کالای شما ندارد، محکوم به شکست است.

    برای تحقیق و انتخاب بازار هدف از این موارد استفاده کنید:

    • تحلیل بازارهای جهانی و روندهای تجاری
    • شناسایی مشتریان بالقوه
    • بررسی قوانین و مقررات صادراتی کشورها

    با استفاده از پلتفرم‌های تخصصی داخلی مانند تحلیلگر تجارت می‌توانید بر اساس داده‌های دقیق، بهترین و سودآورترین بازار هدف را برای کالای خود شناسایی کنید.

    مقاصد اصلی صادرات ایران در سال ۲۰۲۴
    مقاصد اصلی صادرات ایران در سال ۲۰۲۴

    گام چهارم: آماده‌سازی مدارک؛ اسناد مورد نیاز برای صادرات

    برای اینکه کالای شما به صورت قانونی از مرز خارج شود، به مجموعه‌ای از اسناد و مجوزها نیاز دارید. مهم‌ترین مدارک صادرات کالا عبارت‌اند از:

    • پروفرما اینویس(Proforma Invoice): پیش‌فاکتوری که تمام جزئیات معامله (مشخصات کالا، قیمت، شرایط پرداخت و تحویل) را برای خریدار مشخص می‌کند.
    • فاکتور تجاری(Commercial Invoice): فاکتور نهایی فروش که مبنای امور گمرکی قرار می‌گیرد.
    • لیست بسته‌بندی(Packing List): سندی که محتویات دقیق هر بسته را شرح می‌دهد.
    • گواهی مبدأ(Certificate of Origin): سندی که تأیید می‌کند کالای شما ساخت ایران است. این گواهی توسط اتاق بازرگانی صادر می‌شود.
    • مجوزهای ضروری: بسته به نوع کالا، ممکن است به مجوزهایی مانند گواهی بهداشت (برای مواد غذایی)، گواهی استاندارد، یا مجوز جهاد کشاورزی نیاز داشته باشید.

    گام پنجم: عقد قرارداد صادراتی؛ محکم‌کاری حقوقی

    یک قرارداد بین‌المللی دقیق و شفاف، از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند. این قرارداد باید حتماً شامل موارد زیر باشد:

    • مشخصات کامل طرفین: اطلاعات دقیق خریدار و فروشنده.
    • جزئیات کامل کالا: نوع، تعداد، کیفیت و مشخصات فنی.
    • قیمت و شرایط پرداخت: قیمت نهایی، واحد پولی (مثلاً دلار یا یورو) و نحوه پرداخت (مثلاً LC یا حواله).
    • اینکوترمز (Incoterms): مشخص می‌کند که مسئولیت و هزینه‌های حمل‌ونقل در هر مرحله بر عهده چه کسی است (مثلاً FOB, CIF).
    • قانون حاکم و مرجع حل اختلاف: در صورت بروز مشکل، کدام دادگاه یا مرکز داوری صلاحیت رسیدگی دارد.

    گام ششم: بسته‌بندی و برچسب‌گذاری؛ ویترین کالای صادراتی شما

    بسته‌بندی اولین چیزی است که مشتری خارجی از محصول شما می‌بیند. یک بسته‌بندی ضعیف می‌تواند بهترین کالا را بی‌ارزش جلوه دهد.

    • مقاومت: بسته‌بندی باید کالا را در برابر آسیب‌های حمل‌ونقل (فشار، رطوبت، ضربه) محافظت کند.
    • اطلاعات: برچسب‌ها باید اطلاعات ضروری مانند نام محصول، کشور سازنده، تاریخ تولید و انقضا، و وزن را به زبان مورد نیاز کشور مقصد داشته باشند.
    • استاندارد: بسته‌بندی باید با الزامات قانونی و فرهنگی کشور مقصد مطابقت داشته باشد.

    گام هفتم: انتخاب روش حمل و نقل بین‌المللی

    انتخاب روش حمل به عواملی مانند نوع کالا، هزینه، زمان و فاصله تا مقصد بستگی دارد:

    • حمل‌و‌نقل دریایی (Ocean Freight): ایده‌آل برای محموله‌های سنگین و حجیم که محدودیت زمانی ندارند. هزینه آن کمتر است.
    • حمل‌و‌نقل هوایی (Air Freight): مناسب برای کالاهای فاسدشدنی، گران‌قیمت یا حساس به زمان. سریع‌تر اما گران‌تر است.
    • حمل‌و‌نقل جاده ای و ریلی (Road/Rail Freight): بهترین گزینه برای صادرات به کشورهای همسایه و منطقه.

    روش‌های حمل و نقل بین‌المللی در صادرات: راهنمای جامع + نکاتی برای صادرکنندگان ایرانی

    گام هشتم: ترخیص کالا از گمرک

    برای تسریع این مرحله می توانید از یک ترخیص‌کار حرفه ای (کارگزار گمرک) کمک بگیرید. برخی از فرآِندهای ترخیص کالا شامل موارد زیر است:

    • ارائه اظهارنامه گمرکی: از طریق سامانه EPL
    • ارزیابی و کنترل: گمرک اسناد و کالا را برای تطبیق بررسی می‌کند.
    • پرداخت هزینه‌های گمرکی: شامل هزینه‌هایی مانند انبارداری، بارگیری و تخلیه است. (توجه: بعضی از کالاها برای تشویق صادرات، از پرداخت عوارض صادراتی معاف هستند).
    • دریافت پروانه صادراتی: مجوز نهایی برای خروج کالا از کشور.

    گام نهم: دریافت وجه؛ امن‌ترین روش‌های تسویه حساب ارزی

    دریافت پول از مشتری خارجی یکی از حساس‌ترین بخش‌های صادرات است و انتخاب روش مناسب، نقش مهمی در کاهش ریسک‌های تجاری دارد.

    روش‌های متداول عبارت‌اند از:

    • پیش‌پرداخت نقدی (Cash in Advance): در این روش، صادرکننده قبل از ارسال کالا، تمام یا بخشی از مبلغ قرارداد را دریافت می‌کند. این شیوه از نظر امنیت مالی برای فروشنده بهترین گزینه است، ولی معمولاً خریداران تمایل کمتری به آن دارند چون باید قبل از تحویل کالا پرداخت کنند.
    • حساب باز (Open Account):در حساب باز، کالا ارسال می‌شود و مشتری خارجی متعهد می‌شود مبلغ را در تاریخ توافق‌شده (مثلاً ۳۰ یا ۶۰ روز بعد) بپردازد. این روش ریسک بالایی برای صادرکننده دارد و بیشتر بین شرکای تجاری قدیمی و مورد اعتماد استفاده می‌شود.
    • وصولی اسنادی (Documentary Collection -D/C):انک فروشنده اسناد حمل کالا را از طریق بانک خریدار ارسال می‌کند. خریدار تنها در صورتی به اسناد دسترسی پیدا می‌کند که وجه را پرداخت کرده یا تعهد پرداخت را پذیرفته باشد. این روش هزینه کمتری نسبت به اعتبار اسنادی دارد، ولی تضمین کامل پرداخت را فراهم نمی‌کند.
    • اعتبار اسنادی ( Letter of Credit – L/C):ر این حالت بانک خریدار متعهد می‌شود که اگر فروشنده اسناد را طبق شرایط تعیین‌شده ارائه کند، وجه را پرداخت کند. این روش امنیت بالایی برای هر دو طرف دارد، اما هزینه‌های بانکی بیشتر و فرآیند پیچیده‌تری را به همراه دارد.

    گام دهم: خدمات پس از فروش و حفظ مشتری

    تجارت موفق با یک بار فروش تمام نمی‌شود. راز ماندگاری در تجارت؛ فراتر از چند معامله است. برای ساختن یک برند معتبر و ایجاد روابط تجاری بلندمدت:

    • از رسیدن سالم کالا به مقصد اطمینان حاصل کنید: بسته‌بندی و حمل‌ونقل مناسب، اولین پیام حرفه‌ای بودن شماست.
    • اسناد را کامل ارائه دهید: تمام مدارک موردنیاز خریدار را بدون نقص و در کوتاه‌ترین زمان ارسال کنید تا روند ترخیص یا استفاده از کالا بدون مشکل انجام شود.
    • آماده پاسخگویی به سوالات و ارائه پشتیبانی باشید: به سوالات مشتری سریع و شفاف پاسخ دهید و در صورت نیاز پشتیبانی پس از فروش ارائه کنید. این کار، اعتماد و وفاداری را چند برابر می‌کند.

    گام یازدهم (گام نهایی): رفع تعهد ارزی؛ تکمیل چرخه صادرات

    این مرحله بسیار مهم و الزامی است!

    طبق بخشنامه بانک مرکزی، صادرکنندگان موظفند ارز حاصل از صادرات را بازگردانند. روش‌های رفع تعهد ارزی ممکن است در طول زمان تغییر کنند، اما متداول‌ترین‌ها عبارت‌اند از:

    روش ارز در بازار ارز تجاری مرکز مبادله: صادرکننده، ارز حاصل از صادرات خود را از طریق صرافی‌های مجاز یا بانک‌ها در این بازار به واردکنندگان دیگر عرضه می‌کند. این روش، جایگزین سامانه نیما شده و رایج‌ترین شیوه بازگشت ارز است.

    راهنمای فروش ارز در سامانه ارز تجاری
    منبع: سایت مرکز مبادله ایران

    واردات در مقابل صادرات: صادرکننده می‌تواند از ارز حاصل از صادرات خود برای واردات کالا به نام خود یا به نام یک واردکننده دیگر (واگذاری پروانه صادراتی) استفاده کند.

    پرداخت بدهی‌های ارزی: استفاده از ارز برای بازپرداخت وام‌ها یا تسهیلات ارزی دریافت‌شده از سیستم بانکی کشور.

    فروش ارز به‌صورت اسکناس: عرضه اسکناس ارز به صرافی‌های مجاز یا بانک‌ها طبق ضوابط اعلامی بانک مرکزی.

    نتیجه‌گیری

    صادرات از ایران در سال ۱۴۰۴، با وجود چالش‌ها، یک فرصت بزرگ برای رشد اقتصادی است.

    با پیروی از این مراحل و آگاهی از آخرین قوانین (مانند تغییرات احتمالی در توافقات تجاری نظیر اوراسیا)، می‌توانید رقابت‌پذیری خود را افزایش دهید. برای شروع یک مسیر امن و پرسود، کارشناسان صادبرد آماده ارائه مشاوره به شما هستند

  •   ۱۰ اشتباه رایج و پرهزینه در صادرات + راهکارهای عملی

      ۱۰ اشتباه رایج و پرهزینه در صادرات + راهکارهای عملی

    صادرات می‌تواند رشد کسب‌وکار شما را شتاب دهد و به یک جهش بزرگ در درآمد و برندسازی منجر شود. طبق مطالعات بانک جهانی (World Bank)، شرکت‌هایی که در فعالیت‌های صادراتی وارد می‌شوند، اغلب بهره‌وری و رشد دستمزد بهتری نسبت به رقبای داخلی خود دارند.

    این فرصت طلایی برای کسب‌وکارهای ایرانی نیز دست‌یافتنی است، به شرط آنکه با شناخت کامل چالش‌ها و اشتباهات رایج در صادرات، مسیر خود را هوشمندانه انتخاب کنند.

    یک صادرات موفق، علاوه‌بر ارزآوری و افزایش مقیاس تولید، می‌تواند سرمایه‌گذاران جدیدی را جذب کرده و با کاهش وابستگی به نوسانات بازار داخلی، ارزش برند شما را در سطح بین‌المللی تثبیت کند.

    اما بسیاری از صادرکنندگان، به‌ویژه در ابتدای مسیر، اشتباهاتی را مرتکب می‌شوند که هزینه‌های مالی و اعتباری سنگینی به همراه دارد.

    در این مقاله، با ۱۰ اشتباه رایج صادراتی و راهکارهای عملی برای جلوگیری از آن‌ها آشنا می‌شوید تا مسیر خود را در بازارهای جهانی هموارتر کنید.

    ۱. نداشتن شناخت کافی از بازار هدف صادراتی (اشتباه شماره یک!)

    یکی از بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین اشتباهات صادراتی، ارسال کالا بدون تحلیل دقیق بازار مقصد است.

    تصور کنید محصولی باکیفیت را به کشوری صادر می‌کنید که هیچ تقاضایی برای آن وجود ندارد یا رقبای قدرتمند، تمام بازار را در دست دارند.

    چه باید کرد؟

    • نیازسنجی بازار: ذائقه، فرهنگ و نیازهای مصرف‌کنندگان کشور هدف را بشناسید.
    • تحلیل رقبا: رقبای محلی و بین‌المللی خود را در آن بازار شناسایی کرده و استراتژی قیمت‌گذاری و بازاریابی آن‌ها را تحلیل کنید.
    • بررسی قوانین وارداتی: تعرفه‌ها، مالیات‌ها و محدودیت‌های وارداتی کشور مقصد را به دقت مطالعه کنید.

    استفاده از ابزارها: پلتفرم‌های تخصصی خارجی و داخلی مانند رادار تجارت و تحلیلگر تجارت صادبرد می‌توانند داده‌های دقیقی درباره ظرفیت بازارها و حجم تجارت در اختیار شما قرار دهند.

    ۲. بی‌توجهی به استانداردها و الزامات فنی کشور مقصد

    هر کشور، قوانین و استانداردهای خاص خود را برای واردات کالا دارد.

    این استانداردها می‌تواند شامل کیفیت محصول، نوع بسته‌بندی، برچسب‌گذاری (Labeling) و گواهی‌های بهداشتی یا فنی باشد.

    نادیده گرفتن این موارد یعنی ریسک بازگشت خوردن یا توقیف کامل محموله در گمرک مقصد.

    چه باید کرد؟

    • تحقیق دقیق: قبل از تولید یا ارسال کالا، لیست کامل الزامات فنی و استانداردهای کشور هدف را از طریق اتاق بازرگانی مشترک یا وب‌سایت‌های دولتی آن کشور دریافت کنید.
    • اخذ گواهی‌ها: گواهی‌های لازم مانند CE برای اروپا، FDA برای آمریکا یا گواهی حلال برای کشورهای اسلامی را دریافت کنید.
    • بسته‌بندی استاندارد: اطمینان حاصل کنید که بسته‌بندی شما مطابق با قوانین بین‌المللی و الزامات کشور مقصد است.

    ۳. انتخاب نامناسب شریک تجاری یا واسطه

    اعتماد بی‌جا به واسطه‌ها یا خریدارانی که سابقه آن‌ها مشخص نیست، می‌تواند به کلاهبرداری یا عدم دریافت پول منجر شود.

    چه باید کرد؟

    • اعتبارسنجی دقیق: سوابق تجاری، مجوزها و وضعیت مالی شریک یا خریدار بالقوه را بررسی کنید. از خدمات شرکت‌های اعتبارسنجی بین‌المللی یا اتاق‌های بازرگانی کمک بگیرید.
    • قرارداد حقوقی محکم: یک قرارداد شفاف و دقیق تنظیم کنید که تمام جزئیات از جمله شرایط پرداخت، زمان تحویل، مسئولیت‌ها و نحوه حل اختلاف در آن ذکر شده باشد.

    ۴. عدم آشنایی با روش‌های پرداخت بین‌المللی

    روش‌های پرداخت در تجارت بین‌الملل بسیار متنوع هستند و هرکدام ریسک‌ها و مزایای خاص خود را برای خریدار و فروشنده دارند.

    عدم تسلط بر این روش‌ها، شما را در موضع ضعف قرار می‌دهد.

    روش‌های رایج:

    • پیش‌پرداخت نقدی (Cash in Advance)
    • حساب باز (Open Account)
    • وصولی اسنادی (D/C)
    • اعتبار اسنادی (L/C)

    توصیه مهم: همیشه روش پرداخت را بر اساس میزان اعتماد به خریدار، ثبات سیاسی و اقتصادی کشور مقصد و قوانین بانکی حاکم انتخاب کنید.

    ۵. قیمت‌گذاری اشتباه و نادیده گرفتن هزینه‌های پنهان

    قیمت‌گذاری رقابتی به معنای ارزان‌فروشی نیست.

    اگر تمام هزینه‌های خود را به درستی محاسبه نکنید، ممکن است حتی با فروش بالا نیز دچار زیان شوید.

    هزینه‌هایی که باید در قیمت نهایی لحاظ شوند:

    • هزینه اخذ گواهی‌ها و بازرسی‌ها.
    • هزینه تولید و بسته‌بندی صادراتی.
    • هزینه حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی.
    • هزینه بیمه محموله.
    • هزینه‌های گمرکی در مبدأ و مقصد (تعرفه واردات).
    • کارمزدهای بانکی برای انتقال پول.
    • هزینه‌های بازاریابی و کمیسیون واسطه‌ها.

    ۶. آماده‌سازی ناقص اسناد صادراتی

    اسناد صادراتی، شناسنامه محموله شما هستند.

    هرگونه خطا، مغایرت یا نقص در این اسناد می‌تواند فرآیند ترخیص کالا در گمرک مقصد را هفته‌ها به تأخیر بیندازد و هزینه‌های سنگین انبارداری به شما تحمیل کند.

    اسناد کلیدی:

    بارنامه

    فاکتور تجاری

    لیست بسته‌بندی

    گواهی مبدأ

    ۷. صادرات بدون بازاریابی؛ اشتباهی رایج و پرهزینه

    بسیاری از صادرکنندگان به اشتباه تصور می‌کنند که صادرات صرفاً به معنای “ارسال کالا” است.

    اما بدون یک استراتژی بازاریابی مشخص، محصول شما در بازار بزرگ جهانی دیده نخواهد شد.

    چه باید کرد؟

    • ساخت هویت برند بین‌المللی: وب‌سایت چندزبانه، کاتالوگ‌های حرفه‌ای و حضور در شبکه‌های اجتماعی مرتبط با صنعت خود را جدی بگیرید.
    • شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی: این نمایشگاه‌ها بهترین فرصت برای ملاقات با خریداران بالقوه و شبکه‌سازی هستند.
    • بازاریابی دیجیتال: از طریق سئو، تبلیغات آنلاین و ایمیل مارکتینگ، مشتریان هدف را در کشورهای مختلف پیدا کنید.

    ۸. بیمه نکردن محموله‌های صادراتی

    .مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی پر از ریسک‌های پیش‌بینی‌نشده مانند حوادث طبیعی، سرقت یا آسیب دیدن کالا است. صادرات بدون بیمه، مانند رانندگی بدون کمربند ایمنی است؛ یک ریسک غیرضروری که می‌تواند به زیان کامل سرمایه منجر شود.

    راهکار: همیشه از بیمه حمل‌ونقل بین‌المللی معتبر استفاده کنید. هزینه آن در مقایسه با ارزش محموله ناچیز است، اما آرامش خاطر و امنیت مالی شما را تضمین می‌کند.

    ۹. نادیده گرفتن فرهنگ و آداب تجاری کشور مقصد

    آنچه در ایران یک رفتار عادی در مذاکره است، ممکن است در آسیای میانه یا کشورهای عربی یک بی‌احترامی تلقی شود.

    عدم آشنایی با فرهنگ مذاکره، زبان بدن و آداب معاشرت تجاری کشور هدف، می‌تواند به سادگی یک معامله خوب را خراب کند.

    چه باید کرد؟

    • تحقیق فرهنگی: قبل از جلسه، درباره فرهنگ تجاری، نحوه هدیه دادن، وقت‌شناسی و پروتکل‌های مذاکره در کشور مقابل مطالعه کنید.
    • احترام به تفاوت‌ها: در مذاکرات صبور باشید، به آداب و رسوم طرف مقابل احترام بگذارید و از یک مترجم حرفه‌ای و آشنا به فرهنگ کمک بگیرید.

    ۱۰. عدم پایش و تحلیل مستمر عملکرد صادراتی

    آنچه را که نتوانید اندازه‌گیری کنید، نمی‌توانید مدیریت کنید.

    Peter Drucker

    این جمله از پیتر دراکر، پدر علم مدیریت، در صادرات نیز صدق می‌کند. اگر پس از هر محموله، عملکرد خود را تحلیل نکنید، اشتباهات خود را تکرار خواهید کرد.

    چه باید کرد؟

    • تعریف شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs): معیارهایی مانند حاشیه سود هر محموله، هزینه جذب هر مشتری، نرخ بازگشت مشتری و زمان چرخه سفارش تا تحویل را تعریف و اندازه‌گیری کنید.
    • استفاده از ابزارهای تحلیلی: ابزارهایی مانند تحلیلگر تجارت صادبرد می‌توانند با تحلیل داده‌ها، به شما در شناسایی نقاط ضعف و فرصت‌های بهبود کمک کنند.

    از اشتباهات بیاموزید و هوشمندانه صادرات کنید

    موفقیت در صادرات نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، شناخت عمیق بازار، رعایت الزامات قانونی و یادگیری مستمر است.

    با پرهیز از ۱۰ اشتباه رایجی که در این مقاله بررسی شد، می‌توانید ریسک‌های تجارت بین‌الملل را به حداقل رسانده و مسیر رشد کسب‌وکار خود را در مقیاس جهانی هموار کنید.

    اگر به‌تازگی وارد دنیای صادرات شده‌اید یا به دنبال توسعه بازارهای جدید هستید، پیشنهاد می‌کنیم از منابع آموزشی و تحلیلی صادبرد استفاده کرده و گام‌های خود را با اطمینان بیشتری بردارید.